NMVW en VU starten onderzoeksproject koloniale collecties

Ze doen dat met onderzoekers vanuit vijf academische instellingen, vijf Nederlandse musea, en in samenwerking met internationale partners op meerdere continenten. In dit vier jaar durende onderzoeksproject behandelen de partijen vraagstukken rondom museumcollecties die in het koloniale verleden zijn verzameld. Het projectbudget is 4,5 miljoen euro, waarvan 3,5 miljoen afkomstig is van de Nationale Wetenschapsagenda. In totaal komen er zo’n 11 onderzoekplaatsen vrij voor dit project.

Pressing Matter is geïnitieerd vanuit de al langer bestaande samenwerking tussen (NMVW) en de VU en staat onder leiding van Prof. Dr. Wayne Modest, directeur van het Research Centre for Material Culture van het NMVW en bijzonder VU-hoogleraar namens het NMVW. “Het doen van herkomstonderzoek is enorm van belang in het debat rond collecties uit de koloniale periode, en gaat verder dan alleen roofkunst", aldus Modest. "Dat is onlangs nog bevestigd door de Raad voor Cultuur in zijn adviesrapport. Na onze eerdere initiatieven rondom de omgang met koloniale collecties zetten we nu weer een volgende en belangrijke stap, samen met onze partners.”

Het Pressing Matter project sluit in grote lijnen aan op dit adviesrapport; met onderzoek naar collecties. En het ontwikkelen van onderzoeksmethodieken hiervoor. Eveneens in lijn met het rapport willen de onderzoekers met Pressing Matter in dialoog met de herkomstlanden handvatten ontwikkelen hoe om te gaan met objecten in koloniale collecties die geen oorlogsbuit zijn, maar wel een cultureel maatschappelijke waarde hebben. Modest: “Gekeken wordt niet alleen naar roofkunst, maar ook naar andere verzamelgeschiedenissen; zo worden de mogelijke oplossingen voor de menselijke resten in de collecties onderzocht.”

De samenwerking tussen universiteiten, musea en andere partners is van grote waarde om verschillende perspectieven samen te brengen: academisch, museaal, wetenschappelijk en sociaal. Prof. dr. Susan Legêne: “We brengen onze internationale kennis en netwerken samen, op zoek naar antwoorden op belangrijke sociale vraagstukken rondom de collecties. Dat gaat verder dan vragen als waar komen objecten vandaan en van wie waren ze? Belangrijker is: voor wie hebben ze vandaag de dag betekenis en hoe of waar komt die betekenis het beste tot zijn recht?”

Hoeveel objecten precies onderzocht worden kunnen de initiatiefnemers nog niet zeggen. De collecties worden thematisch onderzocht, naar verzamelgeschiedenis. Denk aan voorwerpen die verzameld zijn tijdens militaire acties, of tijdens missie- en zendingswerk, door handelsrelaties of via wetenschappelijke expedities.

De collectie waar het onderzoek zich op richt, bevindt zich in het NMVW zelf (Afrika Museum, Museum Volkenkunde, Tropenmuseum), het Wereldmuseum Rotterdam, het Rijksmuseum, Museum Bronbeek, Museum Vrolik (AUMC), Utrechts Universiteitsmuseum en het Groninger Universiteitsmuseum. Naast medewerkers van deze musea nemen onderzoekers vanuit verschillende wetenschapsdisciplines deel die verbonden zijn aan de VU, de Universiteit Utrecht, het NIOD, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam. Ook internationale onderzoekers en internationale museumprofessionals zijn betrokken.

Pressing Matter is opgenomen in de Nationale Wetenschapsagenda. De NWA draait om vragen die afstemming en samenwerking nodig hebben om tot wetenschappelijke en maatschappelijke doorbraken te komen. Het doel van de NWA is het leveren van een positieve en structurele bijdrage aan de mondiale kennismaatschappij van morgen.

------------------------------------------------------------------------------------------ noot voor de redactie, niet ter publicatie Voor meer informatie en interviewaanvragen voor Wayne Modest neemt u contact op met persvoorlichting NMVW, Coromandel Brombacher: pers@wereldculturen.nl of tel 06-53152835.

Voor meer informatie en interviewaanvragen met Susan Legêne neemt u contact op met persvoorlichting VU, Doede van der Hoeven, (020) 59 82726 , d.c.vander.hoeven@vu.nl