Studio Afrika podcast #1: Willie Wartaal & Leendert van der Valk

Willie Wartaal (Olivier Mitshel Locadia) ken je natuurlijk als bandlid van De Jeugd van Tegenwoordig, als soloartiest, deejay of van zijn flamboyante verschijningen in televisieprogramma’s. De Jeugd van Tegenwoordig knalde in 2005 de hitlijsten binnen met hun nummer Watskeburt?! en zette hiermee Nederland op zijn kop. Een beat met veel elektronische invloeden en spelen met taal op een hele nieuwe, frisse manier. Vijftien jaar en zeven albums verder verscheen in 2020 het eerste solo-album van Willie Wartaal: Enkelbangers.

Leendert van der Valk is muziekjournalist en -recensent en schrijft onder andere voor NRC. Zo recenseert hij Afrikaanse en Afro-Caribische muziek en is muziek een opstapje naar een groter verhaal. Voor zijn muziekboeken Duivelsmuziek en Voudou, deed hij uitvoerig onderzoek naar verborgen muziekgeschiedenissen en het ontstaan van enkele stromingen in West-Afrika.

Deze twee ogenschijnlijk zeer verschillende gasten hebben meer gemeen dan je denkt. Interviewster Ama van Dantzig legt ze het vuur aan de schenen en gaat, samen met conservator Annette Schmidt, op zoek deze overeenkomsten, diepere betekenissen in hun werk en persoonlijke ervaringen.
 

Luister de podcast hier:

In deze podcast vertelt conservator Annette Schmidt enkele verhalen bij de objecten uit de vernieuwde vaste opstelling van het Afrika Museum. Deze verhalen hebben direct of indirect met het thema muziek te maken, waar Olivier en Leendert hun gedachten over laten gaan. De objecten en verhalen dienen als springplank in het gesprek.

Annette vertelt over het Sunjata-Epos. Een gesproken/gezongen manier waarop in West-Afrika de geschiedenis en tradities worden verteld. De informatie wordt alléén mondeling overgebracht en niet iedereen mag het vertellen. De lofzangers, ofwel griot of djeli, worden in deze rol geboren, iemand kan dat niet zomaar worden. Zij voeren het epos eens per jaar op voor een select gezelschap. In de vernieuwde vaste opstelling van het museum is een video te zien waar een deel van het Sunjata-Epos in verteld wordt.

De volgende stop is bij het (fictieve) kunstwerk van Andrew Putter 'Stiekem hou ik meer van jou'. Putter zoekt naar persoonlijke relaties tussen mensen uit werelden die onverenigbaar lijken. Je ziet Maria del Quellerie, de vrouw van VOC-koopman Jan van Riebeeck. Zij nam het Khoisan meisje Krotoa op in haar huishouden. In het kunstwerk zingt zij een kinderliedje in de taal van Khoisan waarin ze Krotoa toevertrouwt dat ze haar meer lief heeft dan haar eigen kinderen.

Er wordt gepraat over Winti- en Voodoo en de rol van muziek binnen deze religies. Mensen uit West-Afrika werden tot slaaf gemaakt, moesten huis en haard verlaten en werden naar verschillende plekken op de wereld verscheept, waaronder Amerika, om op plantages te werken. Het geloof, de rituelen en de cultuur werden meegenomen. Muziek was een verbindende factor met geslagen ritmes die ervoor zorgen dat de voorouders zich welkom voelen.

Tot slot wordt aandacht besteed aan hedendaagse muziek en videoclips van artiesten uit Afrika. Wat maakt deze muziek uniek en welke invloeden horen we erin terug?