Afrika Museum in Berg en Dal presenteert een zomer vol muziek. Vanaf 4 juni 2023 is de tentoonstelling INSTRMNTN, Victor Gama’s muzikale speeltuin te bezoeken. De unieke muziekinstrumenten en interactieve geluidsinstallaties van Victor Gama vertellen een verhaal over de cultuur of natuur in zijn geboorteland Angola of over de kosmos. Ze laten ons op een andere manier kijken naar onze relatie met de kosmos en de relatie tussen cultuur en natuur. INSTRMNTN nodigt de bezoekers uit tot het bespelen van de instrumenten en moedigt daarmee een muzikale en interculturele dialoog aan. Wat betekent het om mens te zijn? En hoe verhouden we ons tot de wereld om ons heen, tot de kosmos?
Gama combineert traditionele en hedendaagse technieken. Zo maakt hij gebruik van het Centraal-Afrikaanse Dikenga symbool dat staat voor alle levende wezens in het universum en de voortdurende cyclus van het leven. Met dat als basis past Gama hedendaagse technieken als 3D prints toe voor de vormgeving van zijn instrumenten, ieder met een eigen verhaal en karakter.
Te zien is onder andere de Toha: een totemharp geïnspireerd op het nest van de Wevervogel die in bundels aan takken van bomen of elektriciteitspalen hangen. De kalebas staat symbool voor het nest, witte kammen lijken op de vogelbekjes en de 44 snaren op de draden van de elektriciteitspalen. Met twee personen bespeel je dit instrument, tegenover elkaar met de totemharp in het midden.
Het ontwerp de Tipaw is geïnspireerd op een verhaal over een Bengaalse tijger die uit de dierentuin van de Schotse stad Edinburgh zou zijn ontsnapt. Om het beeld op te roepen van een sluipende tijger door het bos, wordt de Tipaw bespeeld door met de stokken op het onderste deel van de omgekeerde klankschalen te slaan. Zo wordt een zacht geluid gemaakt dat lang doorklinkt. Het onderstel van het instrument is gemaakt van meerdere lagen gerecycled triplex, die verwijzen naar het bos.
Niet alleen kan de bezoeker de opgestelde instrumenten bespelen, het museum leert je ook hoe je zelf een instrument kan maken. In de zomervakantie zijn er elke dag workshops in het maken van een duimpiano, snaar- of percussie-instrument, met als inspiratiebronnen de natuur en kosmos, waardoor ook Gama zich laat inspireren.
Aansluitend bij de tentoonstelling organiseert het Afrika Museum een reeks zomerconcerten.
Op 25 juni zoekt het trio Reijseger, Fraanje en Sylla de verbinding tussen Jazz, Afrikaanse liederen en klassieke muziek in het concert WE WERE THERE. De diepe stem van Sylla, het uitbundige pianospel van Fraanje en de subtiele melodieën van Reijseger zorgen voor een eclectisch, soms spiritueel geheel waarin niets is wat het lijkt. Samen creëren ze hun eigen taal. En hoewel die misschien niet direct te verstaan is, is het in dit concert heel duidelijk voelbaar.
Victor Gama zelf opent de reeks met een zomerconcerten. Tijdens het speciale multimedia openingsconcert op 4 juni brengen Victor Gama en Salomé Pais Matos twee van de tentoongestelde muziekinstrumenten ten gehore: de Toha en de Acrux. Het concert is een combinatie van Zuid-Afrikaanse polyritmiek, Angolese melodieën, elektronische muziek met invloeden van onder andere Naná Vasconselos en Steve Reich. Tegelijkertijd wordt Victor Gama’s veldopnameproject in de Namib-woestijn op het scherm vertoond; een videoreconstructie en interpretatie van professor Augusto Zita’s thesis ‘An Antropology of Utopia: Formation of Utopian Identities’. Tentoonstellingsmaker Irene Constandse interviewt kunstenaar Victor Gama voorafgaand aan het concert over zijn werk en instrumenten die te zien zijn in INSTRMNTN.