Instrument Victor Gama

De Instrumenten

In Angola worden traditionele muziekinstrumenten heel vaak door de musici zelf gemaakt. Het ontwerp en de bouw zijn een essentieel onderdeel van het maken van muziek. Datzelfde geldt voor de muziekinstrumenten en geluidsinstallaties van Victor Gama.  

In de tentoonstelling vind je de volgende instrumenten.

Epsilon Lyrae

Het idee van dit instrument is gebaseerd op het dubbel sterrenstelsel Epsilon Lyrae. Dat zijn twee sterren die in het sterrenbeeld Lier (Lyra) rond hetzelfde zwaartepunt draaien. De klankbladen aan de uiteinden zijn Totumas, vrijwel ronde kalebassen afkomstig uit Colombia.

Epsilon Lyrae
Epsilon Lyrae, foto door Rui Peralta

Kisanji Kaba

De Kisanji is een Angolees instrument met een rij metalen of bamboe lamellen. Het wordt ook een duimpiano genoemd. De lamellen kunnen bevestigd zijn op een houten plaat, een rechthoekige klankkast, kalebassen of klankbodems in verschillende vormen. De vorm en de naam van het instrument kunnen variëren, afhankelijk van de regio en de culturele context. Ook de klank varieert, afhankelijk van het aantal lamellen.

Kisanji Kaba
Kisanji Kaba

Uana

De Uana (uana betekent vier in het Kimbundu, een van de talen die in Angola wordt gesproken) is ontworpen om kinderen te leren muziek te maken. Het instrument is pentatonisch gestemd, oftewel met een toonreeks van vijf tonen.

De Uana is net als de Kisanji een lamellofoon. Het instrument heeft 45 metalen lamellen die vibreren wanneer ze met de vingertoppen worden bespeeld.

Uana
Uana

Dino

Deze installatie is geïnspireerd op de dinosaurussporen die zijn gevonden in de fossielrijke rotsen van de Angolese provincie Lunda Sul. De sporen zijn van de Angolatitan, een Sauropode dinosaurus. Het is de eerste niet-vliegende dinosaurus die in Angola is gevonden. De installatie bestaat uit acht identieke instrumenten die staan opgesteld in de volgorde van de pootafdrukken.

Dino
Dino

Dialoogtafel

De Dialoogtafel is een muzikaal spel met vragen en antwoorden, of actie en reactie. Twee personen zitten tegenover elkaar en bespelen om de beurt de lamellen. Ze stellen elkaar vragen en geven antwoorden. Het doel van het spel is een melodieuze en ritmische uitwisseling. Door beide kanten tegelijk te bespelen, klinkt het als een gesprek.

Dialoogtafel
Dialoogtafel

Tahra

De naam Tahra is afgeleid van de Tarantula, een spin waar veel mensen bang voor zijn vanwege zijn grote, harige lijf en poten. Maar deze spinnen zijn meestal niet gevaarlijk voor de mens: hun beet kan heel pijnlijk zijn, maar hun gif is zwakker dan dat van de bij. Tijdens zijn reizen door het Colombiaanse Andesgebergte vond Victor Gama regelmatig ‘s avonds Tarantula’s in zijn kamer of soms zelfs in zijn schoenen, waar ze een drogere plek zochten om te rusten. Gama zette ze altijd voorzichtig buiten. Deze vaak voorkomende ‘territoriumstrijd’ met de Tarantula’s inspireerde hem tot het ontwerp van de Tahra

Tahra
Tahra

Toha

De Toha of totemharp is geïnspireerd op het nest van de Wevervogel. Deze vogels bouwen hun nesten in grote bundels aan de takken van bomen of elektriciteitspalen. De Wevervogels verlieten het zuiden van Angola en het noorden van Namibië tijdens een gewapend conflict. Ze lieten hun lege nesten achter. De Toha is gemaakt om de geest van deze vogels aan te roepen en ze te verleiden om terug te keren. De kalebas in het midden, de klankkast, heeft de vorm van het nest. De witte kammen lijken op de vogelbekjes en de snaren op de draden van de elektriciteitspalen.

Toha
Toha

Tipaw

Het ontwerp van de Tipaw is geïnspireerd op een verhaal over een Bengaalse tijger die uit de dierentuin van de Schotse stad Edinburgh zou zijn ontsnapt. Hij zou zich schuilhouden in het National Museum of Scotland. Hoewel er pootafdrukken op de vloer van het museum waren te zien, werd de tijger zelf nooit gevonden. Om het beeld op te roepen van een sluipende tijger door het bos, wordt de Tipaw bespeeld door met de stokken op het onderste deel van de omgekeerde klankschalen te slaan. Zo wordt een zacht geluid gemaakt dat lang doorklinkt. Het onderstel van het instrument is gemaakt van meerdere lagen gerecycled triplex, die verwijzen naar het bos.

Tipaw
Tipaw

Espi

De Espi is ontworpen met het doel te onderzoeken hoe verschillende toonladders kunnen worden gemaakt met verschillende soorten spiralen. Spiralen komen veel voor in de natuur. Ze bestaan uit wiskundige, geometrische patronen die bekend staan om hun esthetische en harmonische eigenschappen.

Espi
Espi

Sturn

Dit muziekinstrument is geïnspireerd op de indrukwekkende ringen rond de planeet Saturnus. De Sturn is onderdeel van een serie instrumenten, waartoe ook de Acrux en de Epsilon Lyrae behoren. De geometrische vormen van de instrumenten zijn gebaseerd op de banen die de planeten draaien om de zon. En dat zorgt voor een uniek geluid

Sturn
Sturn

Acruxon

De Acruxon installatie is gebaseerd de Dikenga, een betekenisvol symbool van de Centraal-Afrikaanse kosmologie (een theorie over het ontstaan van het universum). De Acruxon bestaat uit drie Acruxen en een Galcrux.

Het ontwerp en de constructie van de Acrux zijn geïnspireerd op de vorm van het Zuiderkruis, een sterrenbeeld dat alleen vanaf het zuidelijk halfrond te zien is. De halfronde klankkast verwijst naar het zuidelijk halfrond. Het glas geeft de transparantie van het universum weer waardoor we de sterren kunnen zien. De Galcrux is de basvariant van de Acrux. Het heeft twee sets lamellen en geeft lagere klanken.

In het midden van de installatie bevindt zich een tablet die de vier instrumenten verbindt en waarop de Acrux Seasons-app te zien is. Deze virtuele Acrux past zijn geluid aan de seizoenen aan.

Acruxon
Acruxon