Online lezingen: Sporen van slavernijverleden in Gelderland: Zuid Afrika

In deze lezing staan sporen van het Gelderse slavernijverleden in de vroegste jaren van koloniale bezetting van Tafelbaai centraal. Vanuit Gelderland speelden drie Doesburgse vrouwen en hun echtgenoten samen met Jan van Riebeeck een prominente rol bij het ontstaan van een koloniale en slavernijsamenleving aan de Kaap. Ook krijg je een inkijk in de verhalen van twee tot slaaf gemaakte vrouwen, Angela van Bengalen en haar dochter Anna de Koning.

De lezing werd gegeven door historicus Aschwin Drost. Ook gaf Annette Schmidt, conservator Afrika, een toelichting bij het kunstwerk van Andrew Putter 'Stiekem hou ik meer van jou', dat te zien is in het Afrika Museum. Putter zoekt naar persoonlijke relaties tussen mensen uit werelden die onverenigbaar lijken. Je ziet Maria del Quellerie, de vrouw van VOC-koopman Jan van Riebeeck. Zij nam het Khoisan meisje Krotoa op in haar huishouden. In het kunstwerk zingt zij een kinderliedje in de taal van Khoisan waarin ze Krotoa toevertrouwt dat ze haar meer lief heeft dan haar eigen kinderen.

Tijdens de tweede lunchlezing ging historicus Aschwin Drost in op de latere bezettingsperiode van zuidelijk Afrika onder de VOC. Een boedelinventarislijst met daarop de namen van elf tot slaaf gemaakte vrouwen, mannen en kinderen van de Gelderse zeeofficier Damiaan Hugo Staring vormt het uitgangspunt. Vanuit zijn functie als equipagemeester aan Kaap de Goede Hoop, maar ook privé, blijkt de onlosmakelijke verbondenheid van het koloniale- en slavernijsysteem.

Ook sprak Carine Zaayman, onderzoeker bij het Research Centre for Material Culture, tijdens deze lunchlezing over te werk gestelde vrouwen in de vroege Kaapkolonie, naar aanleiding van het artikel dat zij schreef in het recent uitgegeven boek: ‘Slavernij herbezien (onder redactie van Nancy Jouwe, Wim Manuhutu, Matthias van Rossum en Merve Tosun). Ook ging zij in op hoe verschillende perspectieven in onderzoek en tentoonstellingen naar voren gebracht kunnen worden over deze geschiedenis. Zaayman werkte onder andere mee aan de tentoonstelling ‘Undercover of darkness’ in het Iziko Slave Lodge museum in Kaapstad, Zuid Afrika. Dit deel van de lezing is in het Engels.

In het Afrika Museum is momenteel de tentoonstelling Heden van het Slavernijverleden te zien. Over de actuele erfenissen van slavernij en kolonialisme in Nederland. De tentoonstelling laat zien hoe slaafgemaakten zich verzetten. Ze kwamen in opstand. Ook in Gelderland zijn sporen te vinden van dit slavernijverleden. In de tentoonstelling kun je deze bekijken op de Mapping Slavery installatie. Daar lees je hier meer over.